လက္ဖက္စိုက္ပ်ိဳးနည္း
ရာသီဥတု အေျခအေန ( Climatic Condition )
လက္ဖက္ စိုက္ပ်ိဳးျဖစ္ထြန္းရန္အတြက္ ေအာက္ပါ ရာသီဥတု အေျခအေနမ်ားမွာ အသင့္ေတာ္ဆံုး ျဖစ္သည္။
အပူခ်ိန္ ( Temperature )
လက္ဖက္စိုက္ပ်ိဳး ျဖစ္ထြန္းႏိုင္သည့္ အပူခ်ိန္ ( ၁၆-၃၂ ) ဒီဂရီ စင္တီဂရိတ္ ျဖစ္ပါသည္။ လက္ဖက္ စိုက္ပ်ိဳးျဖစ္ထြန္းရန္ အသင့္ေတာ္ဆံုး အပူခ်ိန္ ( ၁၃-၃၀ ) ဒီဂရီ စင္တီဂရိတ္ျဖစ္ၿပီး၊ (၁၃) ဒီဂရီ စင္တီဂရိတ္ေအာက္တြင္ အညြန္႔မ်ား ႀကီးထြားမႈ မရွိေတာ့ပါ။ (၃၅) ဒီဂရီ စင္တီဂရိတ္တြင္ အရြက္ အစာခ်က္လုပ္မႈႏႈန္း က်ဆင္းၿပီး (၄၀) ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္တြင္ အစာခ်က္လုပ္မႈ ရပ္ဆိုင္းသြားမည္ ျဖစ္ပါသည္။ (၄၈)ဒီဂရီ စင္တီဂရိတ္တြင္ အရြက္မ်ားေသ၍ ပ်က္စီးမည္ျဖစ္ပါသည္။
စိုထိုင္းဆ ( Humidity )
လက္ဖက္ စိုက္ပ်ိဳးျဖစ္ထြန္းရန္ အသင့္ေတာ္ဆံုး ေလထုစိုထိုင္းဆမွာ (၈၀) ရာခိုင္ႏႈန္း ျဖစ္ပါသည္။ ေလထုစိုထိုင္းဆ နည္းသည့္ ေဒသမ်ားတြင္ အရိပ္ပင္မ်ား စိုက္ေပးျခင္းႏွင့္ ေရေပးသြင္းမႈမ်ား ျပဳလုပ္ေပးျခင္းျဖင့္ စိုထိုင္းဆ ရာခိုင္ႏႈန္းျမင့္ေအာင္ ဖန္တီးစိုက္ပ်ိဳး ႏိုင္ပါသည္။
မိုးေရခ်ိန္ ( Rainfall )
တစ္ႏွစ္ပတ္လံုး ( ၁၂ လလံုး ) မိုးျဖန္႔ရြာ၍ တစ္လ မိုးေရခ်ိန္ (၃)လက္မရရွိပါက လက္ဖက္ စိုက္ပ်ိဳး ျဖစ္ထြန္းႏိုင္ပါသည္။ သို႔မဟုတ္ တစ္ႏွစ္လွ်င္ မိုးေရခ်ိန္ (၆၀)လက္မ ရြာသြန္းၿပီး (၉)လက္မ မိုးျဖန္႔ရြာ ပါက လက္ဖက္ေကာင္းစြာ စိုက္ပ်ိဳးျဖစ္ထြန္း ႏိုင္ပါသည္။
ေျမအေျခအေန ( Soil Condition )
လက္ဖက္သည္ ေျမခ်ဥ္ အေျခအေနကို ပိုမိုႏွစ္သက္သည္။ လက္ဖက္စိုက္ပ်ိဳး ျဖစ္ထြန္းရန္ သင့္ေတာ္ေသာ ေျမအခ်ဥ္ အငန္ဓါတ္ ( Soil pH ) မွာ ( ၄.၅ – ၅.၅ ) ျဖစ္သည္။ အေကာင္းဆံုးမွာ pH ( ၄.၈ ) ျဖစ္သည္။
ေျမအေျခအေန ( Soil Condition )
လက္ဖက္သည္ ေျမခ်ဥ္ အေျခအေနကို ပိုမိုႏွစ္သက္သည္။ လက္ဖက္စိုက္ပ်ိဳး ျဖစ္ထြန္းရန္ သင့္ေတာ္ေသာ ေျမအခ်ဥ္ အငန္ဓါတ္ ( Soil pH ) မွာ ( ၄.၅ – ၅.၅ ) ျဖစ္သည္။ အေကာင္းဆံုးမွာ pH ( ၄.၈ ) ျဖစ္သည္။
စိုက္ပ်ိဳးျဖစ္ထြန္း လိုအပ္ေသာ ေျမသားအနက္ ( Soil Depth ) မွာ အနည္းဆံုး (၃) ေပ (၁)မီတာ ရွိရမည္ျဖစ္ၿပီး ေရစိမ့္၀င္ စီးဆင္းမႈ ေကာင္းရမည္။
ေျမျပင္ မတ္ေစာက္မႈ အေနအထားမွာ လက္ဖက္စိုက္ပ်ိဳးမည့္ ေျမသည္ မတ္ေစာက္မႈ (၁၀-၃၃) ရာခိုင္ႏႈန္းအတြင္းမွာ အေကာင္းဆံုးျဖစ္သည္။ မတ္ေစာက္မႈ (၃၃) ရာခိုင္ႏႈန္းထက္ ပိုေသာ ေနရာ မ်ားတြင္ စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္ေသာ္လည္း ေျမဆီလႊာ ေရတုိက္စားမႈ ျဖစ္ေပၚႏိုင္ပါသည္။ လက္ဖက္သည္ ႏွစ္ရွည္ပင္ျဖစ္၍ ေရရွည္ေဆာင္ရြက္ရမည့္ စိုက္ပ်ိဳးထုတ္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ကုန္က်စရိတ္ အၿမဲမ်ားေနမည္ ျဖစ္ပါသည္။
ပ်ိဳးပင္ငယ္မ်ား အရြက္တစ္စံု ထြက္လာခ်ိန္တြင္ လက္ဖက္ပ်ိဳးခင္းအတြက္ အထူးေဖာ္စပ္ထားေသာ ဓါတ္ေျမၾသဇာ အေရာကို စတင္ေကၽြးေပးရမည္။
| လက္ဖက္ပ်ိဳးခင္းအတြက္ ဓါတ္ေျမၾသဇာအေရာ | |
|---|---|
| N | 15 |
| P2O | 15 |
| K2O | 15 |
| K2O | 15 |
အထက္ပါ ဓါတ္ေျမၾသဇာအေရာ (၃၀) ဂရမ္ကို ေရ (၁၀)လီတာတြင္ သမေအာင္ေဖ်ာ္၍ လက္ဖက္ပ်ိဳး ပင္ငယ္ (၄၀၀) ပင္ေပၚတြင္ ေရပန္းကရားျဖင့္ (၁၅)ရက္တစ္ႀကိမ္ ပက္ဖ်န္းေပးရမည္။
ဓါတ္ေျမၾသဇာအရည္ ေဖ်ာ္ရည္ ပက္ဖ်န္းၿပီးတုိင္း လက္ဖက္ရြက္မ်ား အေပၚတြင္ ဓါတ္ေျမၾသဇာ ေဖ်ာ္ရည္တင္၍ မက်န္ေစရန္ ေရသန္႔သန္႔ျဖင့္ ရႊဲရႊဲေလာင္းေပးရမည္။
ထို႔အျပင္ လက္ဖက္ ပ်ိဳးပင္ငယ္မ်ားတြင္ သြပ္ဓါတ္ခ်ိဳ႕တဲ့ေသာ လကၡဏာမ်ားျဖစ္သည့္ အရြက္မ်ား တြန္႔လိန္၍ တံဇင္ပံု ( Sickle Shape ) ျဖစ္ေပၚျခင္း ၊ ဆစ္ၾကားမ်ားတိုျခင္း ၊ အရြက္မ်ား ၊ စုထြက္ျခင္း စသည့္ လကၡဏာမ်ားေတြ႕ရွိပါက ဇင့္ဆာလဖိတ္ (၁၀၀) ဂရမ္ႏွင့္ မဂၢနီဆီယမ္ဆာလဖိတ္ (၁၀၀)ဂရမ္ကို ေရ (၁၀)လီတာတြင္ ေဖ်ာ္၍ ပ်ိဳးပင္ငယ္ (၈၀၀)ကို ေဆးဖ်န္းပံုးျဖင့္ ပက္ဖ်န္းေပးရမည္။
အထက္ပါ ေဆးႏႈန္းထားျဖင့္ (၂)ပတ္ျခား တစ္ႀကိမ္ ၊ (၃-၄)ႀကိမ္ သြပ္ဓါတ္ခ်ိဳ႕တဲ့လကၡဏာေပ်ာက္ သည္အထိ ပက္ဖ်န္းေပးရမည္။
လက္ဖက္ပင္ငယ္မ်ားအား ဓါတ္ေျမၾသဇာေကၽြးျခင္း (Fertilizer Appliocation for Young Tea)
လက္ဖက္ ပင္ငယ္မ်ား ဆိုသည္မွာ စိုက္ခင္းတြင္ စတင္စိုက္ပ်ိဳးသည္မွ အရြက္မခူးမီ ကာလအထိ အပင္ငယ္မ်ားကို ေခၚပါသည္။ လက္ဖက္ ပင္ငယ္မ်ားကို ဓါတ္ေျမၾသဇာ ေကၽြးရာတြင္ ေအာက္ပါ အခ်က္မ်ားကို သတိျပဳ၍ ေဆာင္ရြက္ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။
- (၁) စိုက္ခင္းတြင္ စစိုက္ၿပီး တစ္ႏွစ္သားအထိ ဓါတ္ေျမၾသဇာေကၽြးရန္မလိုပါ။
- (၂) စိုက္ခင္းတြင္ စစိုက္ၿပီး အညြန္႔သစ္ထြက္ခ်ိန္ (အပင္သက္တမ္း ၁၈ လ) ရွိမွသာ ဓါတ္ေျမ ၾသဇာစတင္ေကၽြးရမည္။
- (၃) ဓါတ္ေျမၾသဇာေကၽြးခ်ိန္ ေျမတြင္အစိုဓါတ္ရွိရမည္။
- (၄) မိုးရြာသြန္းမႈမ်ားလြန္းေသာအခ်ိန္တြင္ အပင္ေျခပတ္လည္၌ ေပါင္းျမက္ကင္းရွင္းရမည္။
- (၅) ဓါတ္ေျမၾသဇာေကၽြးခ်ိန္တြင္ အပင္ေျခပတ္လည္၌ ေပါင္းျမက္ကင္းရွင္းရမည္။
- (၆) အပင္ငယ္အတြက္လိုအပ္ေသာ ဓါတ္ေျမၾသဇာႏႈန္းထားႏွင့္ အခ်ိဳးအစား ၊ ေကၽြးနည္းစနစ္ မွန္ကန္ရမည္။
ဓါတ္ေျမၾသဇာေကၽြးရမည့္အခ်ိန္
လက္ဖက္ပင္ငယ္မ်ားအတြက္ လိုအပ္ေသာ ဓါတ္ေျမၾသဇာမ်ားကို တစ္ႏွစ္လွ်င္ ေအာက္ပါအတိုင္း (၃)ႀကိမ္ခြဲေကၽြးရန္လုိအပ္ပါသည္။
| ပထမအႀကိမ္ | ေအာက္တိုဘာလ ပထမပတ္ |
| ဒုတိယအႀကိမ္ | ဧၿပီလေနာက္ဆံုးပတ္ |
| တတိယအႀကိမ္ | ေမလေနာက္ဆံုးပတ္ |
ေကၽြးရမည့္ဓါတ္ေျမၾသဇာႏႈန္းထား
လက္ဖက္ပင္ငယ္မ်ားအတြက္ အဓိကလိုအပ္ေသာဓါတ္မ်ားမွာ ႏိုက္ထ႐ိုဂ်င္ဓါတ္ႏွင့္ ပိုတက္စီယမ္ ဓါတ္ထည့္သြင္းရန္ျဖစ္သည္။
ထည့္သြင္းရမည့္ဓါတ္ေျမၾသဇာ – ၁၆း၂၀ ( ၇ ) အိတ္ ႏွင့္ GSSP ( ၁ အိတ္ )
ေကၽြးရမည့္ႏႈန္းထား
သြပ္ဓါတ္ခ်ိဳ႕တဲ့မႈလကၡဏာ ( Zine Defficiency Symptom )
လက္ဖက္ပင္တြင္ သြပ္ဓါတ္ခ်ိဳ႕တဲ့လွ်င္ အရြက္မ်ားေသး၍ တြန္႔လိန္ၿပီး ၊ တံဇင္ပံု (Sickle Shape) ျဖစ္ျခင္း ၊ အေရာင္၀ါျခင္း ၊ ဆစ္ၾကားမ်ားတိုျခင္းႏွင့္ အကိုင္းဖ်ားတြင္ အရြက္မ်ားစုၿပံဳထြက္ျခင္း စသည့္လကၡဏာမ်ားကို ေတြ႕ရွိရမည္ ျဖစ္ပါသည္။
သြပ္ဓါတ္ခ်ိဳ႕တဲ့မႈအတြက္ ဇင့္ဆာလဖိတ္ ( ZnSO4 ) ၁၀၀ ဂရမ္ႏွင့္ မဂၢနီဆီယမ္ဆာလဖိတ္
( MgSO4 ) ၁၀၀ ဂရမ္ကို ေရ (၁၀)လီတာတြင္ ေဖ်ာ္၍ ေဆးဖ်န္းပံုးျဖင့္ အပင္ (၈၀၀)တြင္ ပက္ဖ်န္းေပးရမည္။ ပက္ဖ်န္းေပးရမည့္အႀကိမ္မွာ (၁၅)ရက္လွ်င္ တစ္ႀကိမ္ႏႈန္းျဖင့္ (၄-၆)ႀကိမ္ သြပ္ဓါတ္ခ်ိဳ႕တဲ့မႈလကၡဏာ ေပ်ာက္သည္အထိ ပက္ဖ်န္းေပးရန္ လိုအပ္ပါသည္။
လက္ဖက္ပိုးမႊားေရာဂါ ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းျခင္း
လက္ဖက္ဖ်က္ပိုးမ်ား (Pests on Tea)
ဖိုးလမင္း ( White Grub )
လက္ဖက္ပ်ိဳးခင္းေရာ စိုက္ခင္းတြင္ပါ က်ေရာက္ ဖ်က္ဆီးတတ္ပါသည္။ အဓိက ေျမေအာက္အျမစ္ ပိုင္းကို စားေသာက္ ဖ်က္ဆီးတတ္ပါသည္။ အျမစ္ပိုင္း တိုက္ခုိက္မႈ ခံရေသာေၾကာင့္ လက္ဖက္ပင္မွာ ေျမေပၚပိုင္းအရြက္ႏွင့္ အကိုင္းမ်ား ၫႇိဳးေျခာက္ေနတတ္သည္။
ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းနည္း ( Control ) ႏွင့္ အသံုးျပဳရမည့္ေဆး
ကာကြယ္မႈအေနျဖင့္ ပ်ိဳးခင္းတြင္ အသံုးျပဳမည့္ေျမမ်ားကို (၈၀) ဒီဂရီစင္တီဂရိတ္အထိ အပူေပးျခင္း ၊ အဆိပ္ေငြ႕ မိႈင္းတိုက္ေပးျခင္းတို႔ျဖင့္ ဖ်က္ပိုး၏ဥမ်ား ၊ ေလာက္မ်ားကို ပ်က္စီးေစပါသည္။
အသံုးျပဳရမည့္ေဆး – ေရႊဖ်ဴရန္ႏွင့္ ေရႊဆန္းေဖာ့စ္
ပ်ပိုးႏွင့္ေလွးပိုးမ်ား ( Thrips & Mites )
အဓိက အရြက္၏ ေအာက္ဖက္မ်က္ႏွာျပင္ႏွင့္ ႐ိုးတံ အႏုပိုင္းမ်ားတြင္ တြယ္ကပ္ စုပ္စားေနတတ္၍ အရြက္မ်ား တြန္႔လိန္ ၫိႇဳးကုပ္ ေနတတ္ပါသည္။
အသံုးျပဳရမည့္ေဆး
ေရႊဆီတာ ၊ ေရႊမက္တင္ ၊ ေရႊဆန္းေဖာ့စ္
ပုရစ္ (Cricket)
လက္ဖက္ပ်ိဳးခင္းႏွင့္ စိုက္ခင္းတြင္ ေရႊ႕ေျပာင္းစိုက္ကာစ အပင္ငယ္မ်ားတြင္ က်ေရာက္ဖ်က္ဆီး တတ္ပါသည္။ ေျမျပင္ႏွင့္ကပ္လ်က္ရွိ ပင္စည္ပိုင္းကို ကိုက္ျဖတ္၍ အရြက္မ်ားကို စားေသာက္ ဖ်က္ဆီးတတ္ပါသည္။
ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းနည္း ( Control )
- (၁) လက္ဖက္ပ်ိဳးမေထာင္မီႏွင့္ စိုက္ခင္းတြင္ ေရႊ႕ေျပာင္းမစိုက္မီေျမမ်ားကို လွန္ဆြေပးျခင္း အားျဖင့္ ဥႏွင့္အေကာင္ငယ္မ်ားပ်က္စီးၿပီး ပုရစ္ဦးေရ ေလ်ာ့နည္းက်ဆင္းေစပါသည္။
- (၂) ပင္လံုးျပန္႔ပိုးသတ္ေဆးရည္ ေရႊဆီတာကို ပံုမွန္ပက္ဖ်န္းေပးျခင္းအားျဖင့္လည္း ကာကြယ္ ႏွိမ္နင္းႏိုင္ပါသည္။
- (၃) ဖြဲႏု (သို႔မဟုတ္) ပဲဖတ္ႏွင့္အဆိပ္ ( ေရႊဆန္းေဖာ့စ္ ) ေရာစပ္၍ အဆိပ္မွ်ားစာ (Poison Bait) ေကၽြးျခင္း အားျဖင့္လည္း ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းႏိုင္ပါသည္။
လက္ဖက္ေရာဂါမ်ား ( Diseases on Tea )
လက္ဖက္ပင္နာက်ေရာဂါ ( Blister Blight )
ဤေရာဂါသည္ လက္ဖက္ပ်ိဳးခင္းေရာ စိုက္ခင္းပါ က်ေရာက္တတ္ပါသည္။ Exobasidium vexam မိႈေၾကာင့္ျဖစ္ေသာ ေရာဂါျဖစ္ပါသည္။ အစိုဓါတ္ မ်ားလြန္းေသာအခ်ိန္ ၊ ေရေလာင္းမႈ မ်ားလြန္းေသာ အခ်ိန္ ၊ အရိပ္က်ေရာက္မႈ မ်ားလြန္းေသာေနရာတို႔တြင္ ျဖစ္ေပၚႏိုင္ပါသည္။
အဓိက အရြက္ႏုႏွင့္ ပင္စည္အႏုပိုင္းတို႔တြင္ ျဖစ္ေပၚတတ္ပါသည္။ ျဖစ္စတြင္ ေရစိုကြက္ ၊ ထို႔ေနာက္ သံပုရာေရာင္အနာကြက္ ၊ ထို႔ေနာက္ ေပါင္ဒါမ်ားအစုလိုက္ ( သို႔မဟုတ္ ) ၾကက္ေခ်းျဖဴဖတ္မ်ား တင္ထားသကဲ့သို႔ျဖစ္ေပၚၿပီး ေနာက္ဆံုးတြင္ အရြက္ ( သို႔မဟုတ္ ) အ႐ိုးႏုမ်ားေျခာက္၍ ေသသြားပါသည္။ စိုက္ခင္းတြင္ အပင္ထိခိုက္႐ံုသာ ရွိေသာ္လည္း ပ်ိဳးခင္းမ်ားတြင္ ပင္စည္မ်ားျပတ္က်၍ ေသသည္အထိ ပ်က္စီးႏိုင္ပါသည္။
ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းနည္း ( Control )
- (၁) အလင္းေရာင္ ရရွိေအာင္ ေဆာင္ရြက္ၿပီး အစိုဓါတ္ ေလ်ာ့ေပးရမည္။
- (၂) ေရႊေကာ့ပါးေဆးျဖင့္ ကာကြယ္ ႏွိမ္နင္းႏိုင္ပါသည္။
လက္ဖက္ျမစ္ပုပ္ေရာဂါ ( Root Rot Disease )
ဤေရာဂါသည္ မိႈေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။ အဓိက ေျမေအာက္အျမစ္ပိုင္းကို တိုက္ခိုက္၍ အျမစ္မ်ား ပုပ္ရိသြားပါသည္။ အျမစ္ပိုင္း တိုက္ခိုက္မႈခံရ၍ ေျမေပၚပိုင္းအရြက္မ်ား ၫႇိဳးေျခာက္ေနတတ္ ပါသည္။ လက္ဖက္ျမစ္ေရာဂါ က်ေ၇ာက္ေၾကာင္း သိရွိရခ်ိန္တြင္ ေရာဂါျဖစ္ေစေသာ မိႈသည္ အပင္ကို (၅၀)ရာခိုင္ႏႈန္း တိုက္ခိုက္ဖ်က္ဆီးၿပီး ျဖစ္သည္။ ေရာဂါျဖစ္ေသာ မိႈရွိမရွိကို ႀကိဳတင္ခန္႔မွန္း ရခက္ခဲပါသည္။
ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းနည္း ( Control )
ေရာဂါက်ေေရာက္ေနေသာ အပင္ကိုေတြ႕ရွိလွ်င္ အျခားအပင္မ်ားသို႔ မကူးစက္ေစႏိုင္ရန္ ေျမမွ အျမစ္ပိုင္းကို တူးထုတ္၍ မီး႐ိႈ႕ဖ်က္ဆီးပစ္ရမည္။
လက္ဖက္နီမတုပ္ေရာဂါ ( Nematode Disease )
ဤေရာဂါသည္ လက္ဖက္ပ်ိဳးခင္းေရာ ၊ စိုက္ခင္းတြင္ပါ က်ေရာက္ ဖ်က္ဆီးတတ္ပါသည္။ အဓိက ေျမေအာက္အျမစ္ပိုင္းကို တိုက္ခိုက္ပါသည္။ ဤေရာဂါက်ေရာက္လွ်င္ လက္ဖက္ပင္မ်ားပုျခင္း၊ အရြယ္ၫႇိဳးေျခာက္ျခင္း ၊ အရြယ္မတိုင္မီ လန္႔၍သီးပြင့္ျခင္း ၊ အပင္ပံုပ်က္ျခင္း စသည့္လကၡဏာ မ်ားကို ေတြ႕ရွိရတတ္ပါသည္။
ကာကြယ္ႏွိမ္နင္းနည္း ( Control )
အဓိက အသံုးျပဳေသာ ေရမသန္႔၍ ျဖစ္တတ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အသံုးျပဳေသာ ေရသန္႔စင္ရန္ လိုအပ္ပါသည္။ ထို႔အျပင္ ေျမေၾကာင့္လည္း ျဖစ္တတ္၍ ေျမကို ေရႊဖ်ဴရမ္ 3G ျဖင့္ အဆိပ္ေငြ႔ မိႈင္းတိုက္ ေပးျခင္းအားျဖင့္ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ႏိုင္သည္။