ခရမ္းခ်ဥ္ ေရာဂါမ်ားႏွင့္ ေရာဂါလကၡဏာမ်ား
ျဖဴေစရီယမ္ညွိဳးေသေရာဂါ (Fusarium Wilt)
Fusarium မိႈေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ အပင္တစ္ျခမ္း႐ွိအကုိင္းမ်ား အရြက္၀ါျခင္း ၊ တစ္ရြက္ထဲတြင္ တစ္ျခမ္းသာ၀ါၿပီး ရြက္ညွာေအာက္သုိ႔ငုိက္က်ကာ တစ္ပင္လုံးညွိဳးေသသြားသည္။ ၀ါညွိဳးညွိဳးျခင္းျဖစ္သည္။
သံုးရမည့္ေဆး
ေရႊႏုိ၀င္း ၊ ေရႊဆန္ဒုိ ၊ ေရႊဟုိင္းမက္ ၊ ေရႊႏုိဘယ္လ္
ခါးရိေရာဂါ (Damping Off)
မိႈေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ပ်ိဳးပင္ငယ္မ်ားတြင္ အျဖစ္မ်ားသည္။ ေျမေဆာင္ေရာဂါျဖစ္၍ ေအး၍စြတ္စုိေသာ ရာသီဥတုအေျခအေနတြင္ ပ်ိဳးပင္ငယ္၏ ပင္ေျခပုိင္းမွစတင္ျဖစ္ၿပီး ပင္စည္ပုိင္းသုိ႔ ေရာဂါပ်ံ႕ႏွ႔ံသြားတတ္သည္။ စုိက္ခင္းတြင္က်ေရာက္ပါက အျမစ္အညိဳေရာင္ေျပာင္းကာ ပုပ္ေဆြးသြားသည္။
သံုးရမည့္ေဆး
မ်ိဳးေစ့မ်ားကုိ ေရႊႏုိ၀င္း ၊ ေရႊဆန္ဒုိ ၊ ေရႊႏုိကုိးလ္၊ ေရႊဇုိဘင္၊ ေရႊႏုိဘယ္လ္၊ ေရႊဟုိင္းမက္ ေဆးျဖင့္ လူးနယ္ၿပီးမွ ပ်ိဳးေထာင္ပါ။
ေစာပင္နာက်ေရာဂါ (Early Blight)
Alternaria မိႈေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ခရမ္းခ်ဥ္အရြက္ရင့္မ်ားတြင္ ေသးငယ္ေသာ ညိဳမဲစက္ေျပာက္မ်ား ျဖစ္ေပၚသည္။ မၾကာမီ အနာကြက္မ်ား ႀကီးလာၿပီး ဗဟုိတူစက္၀ုိင္းရစ္မ်ား ပုံသ႑ာန္အရစ္လုိက္ ျဖစ္ေပၚလာသည္။ ေရာဂါျပင္းထန္က အရြက္မ်ားေျခာက္ေသသြားသည္။
သံုးရမည့္ေဆး
ေရႊႏုိကုိးလ္၊ ေရႊႏုိ၀င္း ၊ ေရႊဆုိင္ေမာ၊ ေရႊဆန္ဒုိ ၊ ေရႊႏုိဘယ္လ္၊ ေရႊဇုိဘင္
ေႏွာင္းပင္နာက်ေရာဂါ (ေလာင္မဲေရာဂါ) (Late Blight)
Phytophthora မိႈေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ရာသီဥတုအေျခအေနေပးပါက အနာကြက္မ်ား ခရမ္းေရာင္သုိ႔ေျပာင္းၿပီး အကြက္ႀကီးမ်ား ျဖစ္လာသည္။ မၾကာမီ ပင္စည္ႏွင့္အရြက္မ်ားေပၚတြင္ ႀကီးမားေသာ အညိဳေရာင္၊ အမဲေရာင္အနာကြက္လကၡဏာမ်ား ျဖစ္ေစသည္။ တစ္ခ်ိန္တည္း၌ တစ္ပင္လုံး တြင္ က်ေရာက္ၿပီး အပင္ေသသည္။ ေရာဂါရအခင္းမွအနံ႔ဆုိးထြက္သည္။
သံုးရမည့္ေဆး
ေရႊမီသုိေမာ့ဖ္ ၊ ေရႊမီဒုိ ၊ ေရႊမက္ဇီ ၊ ေရႊဆုိင္ေမာ ၊ ေရႊဆန္ဒုိ ၊ ေရႊႏုိဘယ္လ္
ပြင့္ရင္းပုပ္ေရာဂါ (Soft Rot)
မိႈေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ပြင့္ရင္းျဖစ္ေသာ ခရမ္းခ်ဥ္သီး၏ ထိပ္ဖ်ားပုိင္းပုပ္လာျခင္းျဖစ္သည္။ အသီးစိမ္းမ်ား၏ထိပ္ပုိင္းတြင္ အညိဳေရာင္စတင္ျဖစ္ေပၚၿပီး တျဖည္းျဖည္းအေရာင္ရင့္လာသည္။ တစ္ခါတစ္ရံ ၎ေနရာ၌ မႈိမဲမ်ား စြဲကပ္ေနသည္ကုိ ေတြ႔ျမင္ရသည္။
သံုးရမည့္ေဆး
ေရႊႏုိ၀င္း ၊ ေရႊဆန္ဒုိ ၊ ေရႊဆုိင္ေမာ ၊ ေရႊႏုိကုိးလ္ ၊ ေရႊကာဇူ ၊ ေရႊေကာ့ပါး
ဘက္တီးရီးယားပင္ညွိဳးေရာဂါ (Bacterial Wilt)
Pseudomonas ဘက္တီးရီးယားေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ထိပ္ဖ်ားပုိင္းအရြက္မ်ားစတင္ေပ်ာ့အိလာသည္။ (၂-၃)ရက္အတြင္း အရြက္မ်ားမေျခာက္ဘဲ စိမ္းၿပီး ငုိက္က်ကာ အပင္ညွိဳးလာႏုိင္သည္။ ကြက္ၾကား (သုိ႔မဟုတ္) တစ္ခင္းလုံးေရာဂါက်ႏုိင္သည္။ စိမ္းညွိဳးညွိဳးျခင္းျဖစ္သည္။ ပင္စည္ကုိခြဲၾကည့္ လွ်င္ အတြင္းသား အ၀ါမွအညိဳေရာင္သုိ႔ ေျပာင္းေနတတ္သည္။ မ်ိဳးေစ့လူးနယ္ေဆးသုံးျခင္း၊ စုိက္ခင္းပင္ေျခေဆးဖ်န္းျခင္းျဖင့္ ႀကိဳတင္ကာကြယ္ပါ။
သံုးရမည့္ေဆး
ေရႊကာဇူ ၊ ေရႊေကာ့ပါး
ျမစ္ဖုနီမတုတ္ေရာဂါ (Root-knot Nematode)
Meloidogyne ျမစ္ဖုနီမတုတ္ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ အပင္ပုၿပီးညွိဳးလာသည္။ ႏႈတ္ၾကည့္ပါက အျမစ္မ်ား၌ ပုတီးေစ့သဖြယ္ အဖုမ်ားစြာကုိ ေတြ႔ရသည္။
သံုးရမည့္ေဆး
ေျမျပင္ခ်ိန္တြင္ ေရႊဖ်ဴရမ္ ၃ ဂ်ီ ေျမခံထည့္ပါ။ (သုိ႔) ေရႊဆန္းဖန္ ဖ်န္းၿပီးမွ စုိက္ပါ။