စပ်စ္ ေရာဂါမ်ားႏွင့္ေရာဂါလကၡဏာမ်ား
ေဒါင္းနီးရြက္ေျခာက္ေရာဂါ (Downy Mildew)
မိႈေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ စုိစြတ္ထုိင္းမႈိင္းၿပီး ရာသီဥတုဆုိး၀ါးေသာ အေျခအေနမ်ိဳးတြင္ အရြက္ႏုမ်ားအေပၚမ်က္ႏွာျပင္၌ အ၀ါေရာင္ကြက္မ်ား စျဖစ္ေပၚ သည္။ ေရာဂါကြက္မ်ား လ်င္ျမန္စြာက်ယ္ျပန္႔လာၿပီး အညိဳေရာင္သုိ႔ေျပာင္းသြားသည္။ အရြက္ေအာက္မ်က္ႏွာျပင္၌ ေရာဂါကြက္ေျပာက္မ်ားမွ ႏုိ႔ႏွစ္ေရာင္မႈိမွ်င္မ်ား ဖုံးအုပ္လွ်က္႐ွိသည္။ အရြက္မ်ားေျခာက္ေၾကြသြားသည္။ အသီးမ်ား၊ ပန္းခုိင္ဖူးမ်ားတြင္လည္း ေရာဂါက်ေရာက္ႏိုင္သည္။
သံုးရမည့္ေဆး
ေရႊဆန္ဒုိ ေဆးကုိ ေရ (၁) ဂါလန္တြင္ (၇-၁၀) ဂရမ္ႏႈန္း ထည့္ေဖ်ာ္ၿပီး (၇-၁၀) ရက္ တစ္ႀကိမ္ဖ်န္းပါ။
ဖားဥမႈိ္ေရာဂါ (Powdery Mildew)
မိႈေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ စပ်စ္ပင္၏အစိမ္းေရာင္႐ွိေသာ အစိတ္အပုိင္းအားလုံးေပၚတြင္ က်ေရာက္ႏုိင္သည္။ ေရာဂါက်ေရာက္လာပါက ပင္စည္အကုိင္း အခက္အရြက္မ်ားေပၚတြင္ မႈိမွ်င္မ်ား ပြားမ်ားလာၿပီး ေပါင္ဒါမႈန္႔မ်ား ၾကဲပက္ထားသကဲ့သုိ႔ မီးခုိးမြဲေရာင္ျဖစ္ေနသည္။ အညြန္႔မ်ားတြင္ေရာဂါက်ေရာက္ ပါက ေရာဂါက်သည့္အပုိင္းသည္ အညိဳရင့္ေရာင္မွအနက္ေရာင္သုိ႔ ေျပာင္းသြားသည္။
သံုးရမည့္ေဆး
ေရႊႏုိ၀င္း ေဆးကုိ ေရ (၁) ဂါလန္တြင္ (၇-၁၀) ဂရမ္ႏႈန္း ထည့္ေဖ်ာ္ၿပီး (၇-၁၀) ရက္တစ္ႀကိမ္ ဖ်န္းပါ။
မွဲ႕စြန္းေရာဂါ(ငွက္မ်က္စိေရာဂါ) (Anthracnose)
မိႈေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ အပင္၏အစိမ္းေရာင္႐ွိေသာ အစိတ္အပုိင္းအားလုံးတြင္က်ေရာက္သည္။ အရြက္တြင္ အညိဳရင့္ေရာင္အကြက္ျဖစ္ၿပီး အကြက္ အလယ္သားသည္ မီးခုိးေရာင္သုိ႔ေျပာင္းသြားသည္။ ႏွာေမာင္းေဘးအညိဳႏုေရာင္အကြက္သည္ အ၀ုိင္းပုံျဖစ္ၿပီး အကြက္၏အလယ္သား သည္မြဲျပာ ေရာင္ျဖစ္လာသည္။ ဒဏ္နာသည္ ၾကြတက္လာသည္။ အသီးတြင္ မီးခုိးေရာင္အကြက္အား နီညိဳေရာင္အနားျဖင့္ ၀ုိင္းပတ္ထားေသာ အနာကြက္ ေတြ႕ရသည္။ အေျပာက္ပုံသ႑ာန္မွာ ငွက္မ်က္စိကဲ့သု႔ိ ျဖစ္ေပၚသည္။
သံုးရမည့္ေဆး
ေရႊဆန္းကုိ ၊ ေရႊႏုိ၀င္း ေဆးတစ္မ်ိဳးကုိ ေရ (၁) ဂါလန္တြင္ (၇-၁၀) ဂရမ္ႏႈန္း ထည့္ေဖ်ာ္ၿပီး (၇) ရက္တစ္ႀကိမ္ ဖ်န္းပါ။
သံေခ်းေရာဂါ (Rust)
မိႈေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ အရြက္မ်က္ႏွာျပင္၌ ေသးငယ္ေသာ အ၀ါေရာင္ေျပာက္မ်ား စတင္ျဖစ္ေပၚသည္။ မၾကာမီ ၎ကြက္ေျပာက္ေပၚ၌ အ၀ါေရာင္ ေသးငယ္ေသာအဖုမ်ားျဖစ္ေပၚၿပီး ေနာက္ပုိင္း၌ သံေခ်းေရာင္အဖုမ်ားအျဖစ္ ေျပာင္းလဲသြားသည္။ အရြက္မ်ားေျခာက္ေၾကြသြားသည္။
သံုးရမည့္ေဆး
ေရႊဆန္းကုိ ၊ ေရႊႏုိ၀င္း ၊ ေရႊႏုိကုိးလ္၊ ေရႊေကာ့ပါး၊ ေရႊဇုိဘင္၊ ေရႊႏုိဘယ္လ္
ရြက္ေျပာက္ေရာဂါ (Leaf Spot)
မိႈေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ မုိးရြာၿပီး (၃-၄)ပတ္အၾကာတြင္ ရြက္ေၾကာမ်ား၌ အ၀ါေရာင္အနားသတ္ပါ႐ွိေသာ အညိဳအကြက္ငယ္ျဖစ္၍ အကြက္မ်ားဆက္ၿပီး ေျခာက္သြားသည္။ ေဘးတက္အရင္း႐ွိ အရြက္သည္ ပုံမွန္အရြယ္သုိ႔ မေရာက္ေတာ့ေခ်။ ေဘးတက္အရင္းပုိင္းတြင္ အမည္းေရာင္အလယ္သား႐ွိ ေသာ အကြက္ငယ္မ်ား ျဖစ္ေပၚသည္။ မုိးရြာၿပီးစအခ်ိန္တြင္ ေရာဂါျပန္႔ပြားသည္။
သံုးရမည့္ေဆး
ေရႊဆန္းကုိ ၊ ေရႊႏုိ၀င္း ၊ ေရႊႏုိကုိးလ္၊ ေရႊဆန္ဒုိ ၊ ေရႊဇုိဘင္
သီးခုိင္ပုပ္္ေရာဂါ (Botrytis)
မိႈေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ပန္းပြင့္ခ်ိန္တြင္ ပန္းခုိင္၌ ေရာဂါစတင္က်လာႏုိင္သည္။ ေယဘူယ်အားျဖင့္ အသီးတြင္ အခ်ိဳဓာတ္၀င္မလာမီ အခ်ိန္အထိ ေရာဂါ ငုပ္ေနတတ္သည္။ ေရာဂါရအသီးသည္ ကြဲအက္၍ အခ်ိဳရည္မ်ားထြက္လာၿပီးအျခားအသီးမ်ားသုိ႔ေရာဂါကူးစက္ျပန္႔ပြားေစသည္။ သီးခုိင္စတင္ခ်ိန္ မွစ၍ အခ်ိန္မီပက္ဖ်န္းကာကြယ္ပါ။
သံုးရမည့္ေဆး
ေရႊႏုိ၀င္း ၊ ေရႊဆန္ဒုိ ေဆးတစ္မ်ိဳးကုိ ေရ (၁)ဂါလန္တြင္ (၁၀-၁၅) ဂရမ္ႏႈန္း ထည့္ေဖ်ာ္ၿပီး (၇) ရက္တစ္ႀကိမ္ ဖ်န္းပါ။